شرح حال مختصر مسكين قليچ شاعر و عارف تركمن
ملا قليچ متخلص به «مسكين قليچ» در سال 1268 ه.ق در قارري قلعه–تركمنستان- در خانواده‌اي بي بضاعت ولي متدين بدنيا آمد. او برادري بزرگتر از خود نيز داشته است. اما دربارة او چندان معلوماتي به ما نرسيده است.
ملا قليچ از طايفه (گوكلان، تيرة آتا) بوده و سواد اوليه را از مكتب خانة زادگاه خود فرا گرفته است.پدرش او را براي ادامه تحصيل به مدرسة«بخاراي شريف» مي‌فرستد. ملا قليچ در زمان تحصيل از داشتن نعمت پدر و مادر محروم می شود. درآن زمان شاعر بيش از هيجده سال سن داشته است.زيرا در شرح حال وي آورده اند:
«وقتي مسكين قليچ در هيجده سالگي تحصيل مي‌كرد،پدر و مادر او ساكن قارري قلعه بودند.»او قبل از اينكه به ميان «گوكلان»هاي ايران بيايد،در روستاي«نوربردي خانِ تكه»با نام«ساري بخشي» به همراهي«سيد علي»به نوازندگي و خوانندگي مي‌پردازد. اما خود شاعر در آثارش به اين اشاره نكرده است.مسكين قليچ با اسبي كه نوربردي خان به او مي‌دهد به نزد گوكلان‌ظهاي ايران مي‌آيد. اما برادرش در«قارري قلعه» ماندگار مي‌شود.مسكين قليچ بعد از اينكه ميان گوكلان‌هاي ايران مي‌آيد.شخصي به نام«نورياغدي قره‌داشلي»در«پيشكمر»
(بايندر سابق) از توابع شهرستان مينودشت ،كلاله او را به عنوان پسر خوانده خود مي‌پذيرد.شاعر در همان منطقه در سن سي و دو سالگي با زني به نام عايشه(متوفاي 1348ه.ق) ازدواج مي‌كند. او از عايشه صاحب دو دختر به نام‌هاي«اراز بي‌بي»و«آق بيكه»و يك پسر به نام«حاجي حسن»ملاقليچ را به عنوان پيش امام مسجد (امام جماعت) به آن روستا مي‌برد. ملاقليچ در آنجا مكتب خانه‌اي داير مي‌كند و به تعليم قرآن و احكام مي‌پردازد.مسكين قليچ تا پايان عمر در روستاي«حاجي حسن» مي‌ماند. او سرانجام به سال 1327ه.ق در سن پنجاه و هشت سالگي همانجا فوت مي‌كند. و در قبرستاني بنام«كاظم خوجه»در جنوب روستاي حاجي حسن در دامنة كوهي بنا به وصيت خود شاعر حتي محل آن را نيز تعيين كرده بود،بهدست«غايب‌قلي»معروف به «قاقا ملا»به خاك سپرده مي‌شود.امروزه روستايي بنام«كاظم خوجه» در اطراف مراز مسكين قليچ به وجود آمده است كه اهالي آن را مرداني از تركمن و برادران سيستاني تشكيل مي‌دهند. باري زيارت آرامگاه كاظم خوجه و مسكين قليچ زائراني از دور و نزديك به آنجا مي‌آيند. اما با تأسف بايد ازعان كرد كه تاكنون هيچگونه توجهي به آرامگاه آن بزرگان كه در شأن ايشان باشند انجام نگرفته است. جا دارد مسئولين محترم در مرمت قبورايشان وراه‌هاي ارتباطي زائران اقدامات مقتضي به عمل آورند.
#بیز_ترکمن
turkmen_bilim می گوید:
نوامبر 24, 2020 at 11:22 ق.ظ
ادامه توضیحات…..بازماندگان مسكين قليچ: عايشه همسر شاعر در سال 1348ه.ش درگذشت است. رازبي بي(دختر شاعر) بعد از فوت پدر با پسر عموي خود ، تقي ، ساكن قارري قلعه ، به تركمنستان مي‌رود. چنانكه از نامه
«خوجه لي ملا » به آكادميك ساموئيلويچ بر مي‌آيد، بعد از فوت مسكين قليچ ،برادرش بازماندگان او را
(لا اقل يكي از دخترانش را) همراه خود به تركمنستان برده است.
اما آق بيكه ديگر دختر شاعر در ايران با مردي بنام «تاجي كر» ازدواج مي‌كند.اغلب اطلاعاتي كه محققين از زندگي مسكين قليچ ثبت كرده‌اند از زبان همين دختر و داماد شاعر بوده است.
آق‌بيكه در سال 1363ه.ش چشم از جهان فرو بسته است. از او فقط يك دختر بنام «گل بي بي» مانده است.
گل بي‌بي‌در روستاي «كسر پيشكمر» زندگي مي‌كرده واز اونيزدو پسر بنامهاي «الله قلي»و«جمعه قلي ممي‌پور»
به جاي مانده اند. آنها اكنون در قيد حيات هستند و در همان روستاي«كسر پيشكمر» زندگي مي‌كنند.